Verim, tercih edilen elektrik motorunun hangi güçte enerji ürettiğini temsil eder. Sanayi ve endüstri alanlarında enerji verimliliği sağlamak için en uygun motor verimliliğinin tercih edilmesi gerekir. Motorlardaki verimin korunması ve arttırılması için bakım, yönetim planı ve voltaj dengesi oldukça önemlidir.
Mekanik enerji sağlamak için kullanılan elektrik motoru, elektrik enerjisinden güç üretir. Her elektrik motorunda sabit ve dönen bir parça bulunur. Sabit olan kısım stator adını alır ve kendi çevresinde dönen parça rotor veya endüvi olarak adlandırılır. Elektrik motorlarının en önemli özellikleri, çevreye zararlı gaz yaymamaları ve enerji tasarrufu sağlamalarıdır.
Elektrik motorları DC ve AC motor çeşitleridir. DC motorlar maliyeti düşürür ve daha az güç gereksinimi olduğu durumlarda tercih edilir. Büyük olmayan işletmeler veya binalar DC tipli elektrik motoru kullanabilir. Bu motorlar düşük verim motor sınıfları içinde yer alır.
AC motorlar daha yüksek verimlilik düzeyine sahiptir. Tasarımları farklı güç seviyelerine hitap eder. Fırçasız ve fırçalı olarak 2 ayrı çeşitte tercih edilebilirler. Daha yüksek performans, daha hassas üretim ve kullanım ömrünün uzun olması sebebiyle fırçasız DC motorlar daha ön planda yer alır.
Dünya genelinde tüketilen enerjinin oldukça büyük bir bölümü elektrik motorları tarafından karşılanır. Sanayide bu oran %70’e kadar çıkmaktadır. Motorların bu kadar önemli olmasının sebebi, çekilen enerjinin büyük bir kısmını mekanik enerjiye dönüştürmeleridir.
Motorlar, elektrik enerjisinin tamamen mekanik enerjiye çevrilmesini sağlayamaz. Çevresel koşullar ya da motor tasarımı nedeniyle bazı kayıplar meydana gelir. Bu kayıpların ne kadar olduğunun anlaşılması içinse motor verimliliğini belirten isimler kullanılır. Eksen Redüktör, hazır veya özel motor çeşitleriyle verimliliği en yüksek tutan motor çeşitlerini tasarlar.
Motorlardaki enerji verimliliği Avrupa Elektrik Makineleri ve Güç İmalatçıları Birliği (CEMEP) tarafından sınıflandırılmıştır. Bu sınıflandırmaya göre 4 farklı verimlilikte elektrik motoru çeşitliliği vardır.
Sıralama şu şekildedir:
Elektrik motorlarında verimlilik sınıflarının sıralamasına göre en düşük verimlilik IE1’e aittir. IE1 elektrik motorlarındaki kayıplar, diğer motorlara göre daha fazladır.
Kullanılacak alana uygun bir elektrik motoru seçimi oldukça önemlidir. Bu nedenle daha fazla enerjiye ihtiyaç duyulan yerlerde düşük motor gücü tercih edilmemelidir. Motor gücünün düşük olması aşırı ısınmaya, aynı zamanda yapılan devir sayısının azalmasına ve iş kaybına neden olabilir. Ancak gerekenden yüksek bir motor tercih edilmesi de masrafları önemli ölçüde arttırır.
Eksen Redüktör tarafından tasarlanan elektrik motorları, motorların en yüksek verim noktalarında çalışmasını sağlar. Dolayısıyla büyük veya küçük güç için gereken farklı motor tiplerinden yardım alır. İşletmeniz için en uygun kaynağı oluşturarak enerji akışını sorunsuz hale getirir.
Doğru bir tercih yapmak, en iyi karı elde etmek ve işi başarıyla tamamlamak için elektrik motorlarında verim oldukça önemlidir. Eğer elektrik motorlarında verimlilik doğru seçilmemişse yapılan işte ve kullanılan malzemelerde birçok hata oluşabilir.
Uluslararası standartlara göre en düşük verimlilik sınıfına sahip olan elektrikli motor IE1 sınıfı motorlardır. Ancak bu motorların satışı 2012 yılında Avrupa Birliği’nde yasaklanmıştır. Türkiye’de de aynı dönemlerde yasaklanmıştır. Dolayısıyla şu an üretimi yapılmamaktadır.
En düşük verimliliğe sahip olan IE1 sınıfı motorlar, düşük verimliliklerinden dolayı motor ücretini oldukça uzun bir sürede öder. Ancak diğer seviyelerde de birbirlerine yakın fiyatlı motor çeşitleri bulunabilir. Bu nedenle IE1 motorlarının üretiminin durması, sanayi alanında oldukça büyük bir etki oluşturmamıştır.
Uluslararası standartlara göre 2. verimlilik sıralamasına sahip olan motor türü IE2 sınıfı yüksek verimli motorlar arasındadır. Bu motorlar, IE1’e göre verimli olsalar da yeterince verimli değillerdir. Günümüzde bu motor türünün de satışı yasaklanmıştır.
2015 yılında yasaklanan IE2 motorların yasaklanmasının nedeni, değişen hız sürücüsüyle birlikte çalışamamalarıdır. Gelişen teknolojiye uyum sağlaması için diğer verimlilik sınıfı motorlarla çalışmak daha az maliyetli ve daha çok karlı olmuştur.
Kullanımı için birçok ülkede teşvik sınılan IE3 sınıfı premium verimli motorlar, 0,75 kW – 500 kW güçleri arasındadır. Standart olarak IC411 çalışma sınıfında yer alırlar ve izolasyon sınıfları Class F’dir. Koruma sınıfı tam kapalıdır ve ortam sıcaklığı 40 derece olacak çıkış gücüyle üretim yaparlar.
Sargı ve rulman bölümlerine termistör ya da rezistans termometre eklenerek sıcaklığı düzenli olarak ölçülebilir. Eksen Redüktör tarafından tasarlanan IE3 verimlilik motorları; B14 flanşlı, B5 flanşlı ve B3 ayaklı olarak farklılık gösterir. Ayrıca Eksen Redüktör özel ihtiyaçları karşılayacak tasarımlar da yapabilir.
Eksen Redüktör tarafından hazırlanan IE4 sınıfı süper premium verimlilik motorları vardır. Bu motorların gövde tipi değişkenlik gösterebilir. Standart 75 – 500 kW veya 160 – 355 gövde arası için en az IE4 seviyesinde motor kullanılması gerekir. Motor tasarımları şebekelere göre 2, 4 veya 6 kutuptan oluşabilir.
IE4 motor, alçak gerilimde mekanik enerji üretebilen en verimli motor sınıfıdır. Yıllık çalışma saatleri oldukça yüksektir ve verimlilikleri de oldukça iyidir. Enerji tasarrufu yapma özelliği sayesinde en kısa sürede en yüksek getiriyi elde etmeyi kolaylaştırır.
Enerji ihtiyacını karşılarken karbon salınımının ya da gaz emisyonlarının önlenmesi açısından IE4 motorlar oldukça önemlidir. Üstelik daha soğuk çalışması, enerji verimliliğinin yüksekte kalmasına yardımcı olur. Sürekli ısınma yapmadığı için diğer motorlara göre oldukça uzun süre kullanılabilir.
Günümüzde, birçok farklı gövde, kutup ve malzemeden elektrik motorları yapılmaktadır. Satışına izin verilen en düşük verimlilik çeşidi IE3 ve IE4 tipindeki motorlardır. Bu nedenle yalnızca verimliliği yüksek olan motorları satın alabilmek mümkündür. Dolayısıyla hem iş alanında hem de çevreyi koruma konusunda elektrik motorları oldukça faydalı araçlardır.
Eksen Redüktör, alanındaki ihtiyaçların en iyi şekilde belirlenmesini sağlar. Hazır veya özel üretim motorların alana sağlayabileceği katkıları analiz eder. Ayrıca motor tasarımında kullandığı kaliteli malzemelerle verimin en iyi şekilde ayarlanmasına yardımcı olur. Isınma, bozulma, kırılma gibi durumlara yer vermeyen kalitede iş yapar.
Eğer elektrikli motor ihtiyacı varsa, IE3 sınıfı premium verimli motorlar ve IE4 sınıfı süper Premium verimli motorlar satışa hazırdır. En kısa sürede nakliyatı ve kurulumu yapılarak istenen bölgeye bağlanabilir.
